همسانی (تشبیه) و گونه‌های آن در سنت ادبیات معاصر ایران و ایتالیا
برای رهیافت به عرصه‌ی ادبیات تطبیقی، چونان پدیده‌ای نوظهور در زمینۀ پژوهش‌های علوم انسانی، کاربرد دانش‌هایی که در حوزهی زبانشناسی و سخنوری نقش دارند بایسته به چشم می‌آید. فنون سخنوری، پس از دانش زبانشناسی و زیرشاخه‌های آن، در دریافت سازوکارهای پیدایش متن ادبی و تحلیل سبک‌شناختی هر اثر یکی از کلیدها...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
University of Tehran
2023-07-01
|
| Series: | پژوهش ادبیات معاصر جهان |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jor.ut.ac.ir/article_93439_fbb2d13f1ff93ded7c87656d77880a6a.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1849311831848386560 |
|---|---|
| author | ایمان منسوب بصیری |
| author_facet | ایمان منسوب بصیری |
| author_sort | ایمان منسوب بصیری |
| collection | DOAJ |
| description | برای رهیافت به عرصه‌ی ادبیات تطبیقی، چونان پدیده‌ای نوظهور در زمینۀ پژوهش‌های علوم انسانی، کاربرد دانش‌هایی که در حوزهی زبانشناسی و سخنوری نقش دارند بایسته به چشم می‌آید. فنون سخنوری، پس از دانش زبانشناسی و زیرشاخه‌های آن، در دریافت سازوکارهای پیدایش متن ادبی و تحلیل سبک‌شناختی هر اثر یکی از کلیدهای رهگشا در گام نهادن به پژوهش‌های میان‌فرهنگی است که پیش ازاین در پهنه‌ی ادبیات تطبیقی بیشتر به جنبه‌های درونمایه‌شناختی محدود بوده است. در این گفتار، برآنیم که با کاوش پیرامون یکی از بنیادی‌ترین آرایه‌های فن سخنوری، همسانی یا تشبیه، در ادبیات ایران و ادب حوزهی رومیایی، نقش یکی از دستمایه‌های خیال‌آفرینی را در دو عرصه‌ی گوناگون زبان‌آوری بهتر بازنمایانیم. همسانی (تشبیه) در رساله‌های پیرامون فنون سخنوری نگارش یافته در اروپا چندان از بخت برخوردار نبوده است تا بدانجا که برخی نویسندگان مانند ماتیوس اهل وندوم در کتاب هنر سرایش بر آن تاخته‌اند، اما این‌گونه دیدگاه در ادبیات پارسی و رساله‌هایی که پیرامون فن سخنوری در سپهر فرهنگ ایرانی نگارش یافته‌است به چشم نمی‌آید. همسنجی دیدگاه سخنورانه نویسندگان ایرانی و اروپایی به ویژه در سده‌های میانی در پژوهش‌های هم‌روزگار ما کمتر صورت گرفته‌است و رهیافت پژوهشگران ایرانی بیشتر اعمال دیدگاه سخنوری غربی بر ادبیات پارسی بوده‌است. در جستار پیشروی تلاش می‌شود که هنجارها و بنیادهای کاربردی آرایه‌ی همسانی، که در ادبیات ایران توسعه‌یافته‌تر از فرهنگ رومیایی است، به‌گونه‌ای بر طرز بینش اروپایی از این آرایه منطبق گردد. در این راستا، در گزارش شاهدهای ادبی، تکیه بر متون ایتالیایی، پروانسال و پارسی خواهد بود که از سده‌های میانی تا سده بیستم برگزیده شده‌اند. |
| format | Article |
| id | doaj-art-0a1036efd2994366a4a199e5d6f9d548 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2588-4131 2588-7092 |
| language | fas |
| publishDate | 2023-07-01 |
| publisher | University of Tehran |
| record_format | Article |
| series | پژوهش ادبیات معاصر جهان |
| spelling | doaj-art-0a1036efd2994366a4a199e5d6f9d5482025-08-20T03:53:17ZfasUniversity of Tehranپژوهش ادبیات معاصر جهان2588-41312588-70922023-07-0128111610.22059/jor.2023.355758.239793439همسانی (تشبیه) و گونه‌های آن در سنت ادبیات معاصر ایران و ایتالیاایمان منسوب بصیری0گروه زبان و ادبیات ایتالیایی، دانشکده زبان ها و ادبیات خارجی، دانشگاه تهران، تهران، ایرانبرای رهیافت به عرصه‌ی ادبیات تطبیقی، چونان پدیده‌ای نوظهور در زمینۀ پژوهش‌های علوم انسانی، کاربرد دانش‌هایی که در حوزهی زبانشناسی و سخنوری نقش دارند بایسته به چشم می‌آید. فنون سخنوری، پس از دانش زبانشناسی و زیرشاخه‌های آن، در دریافت سازوکارهای پیدایش متن ادبی و تحلیل سبک‌شناختی هر اثر یکی از کلیدهای رهگشا در گام نهادن به پژوهش‌های میان‌فرهنگی است که پیش ازاین در پهنه‌ی ادبیات تطبیقی بیشتر به جنبه‌های درونمایه‌شناختی محدود بوده است. در این گفتار، برآنیم که با کاوش پیرامون یکی از بنیادی‌ترین آرایه‌های فن سخنوری، همسانی یا تشبیه، در ادبیات ایران و ادب حوزهی رومیایی، نقش یکی از دستمایه‌های خیال‌آفرینی را در دو عرصه‌ی گوناگون زبان‌آوری بهتر بازنمایانیم. همسانی (تشبیه) در رساله‌های پیرامون فنون سخنوری نگارش یافته در اروپا چندان از بخت برخوردار نبوده است تا بدانجا که برخی نویسندگان مانند ماتیوس اهل وندوم در کتاب هنر سرایش بر آن تاخته‌اند، اما این‌گونه دیدگاه در ادبیات پارسی و رساله‌هایی که پیرامون فن سخنوری در سپهر فرهنگ ایرانی نگارش یافته‌است به چشم نمی‌آید. همسنجی دیدگاه سخنورانه نویسندگان ایرانی و اروپایی به ویژه در سده‌های میانی در پژوهش‌های هم‌روزگار ما کمتر صورت گرفته‌است و رهیافت پژوهشگران ایرانی بیشتر اعمال دیدگاه سخنوری غربی بر ادبیات پارسی بوده‌است. در جستار پیشروی تلاش می‌شود که هنجارها و بنیادهای کاربردی آرایه‌ی همسانی، که در ادبیات ایران توسعه‌یافته‌تر از فرهنگ رومیایی است، به‌گونه‌ای بر طرز بینش اروپایی از این آرایه منطبق گردد. در این راستا، در گزارش شاهدهای ادبی، تکیه بر متون ایتالیایی، پروانسال و پارسی خواهد بود که از سده‌های میانی تا سده بیستم برگزیده شده‌اند.https://jor.ut.ac.ir/article_93439_fbb2d13f1ff93ded7c87656d77880a6a.pdfادبیات تطبیقیهمسانیزبان ایتالیکزبان پارسیفنون سخنوری |
| spellingShingle | ایمان منسوب بصیری همسانی (تشبیه) و گونه‌های آن در سنت ادبیات معاصر ایران و ایتالیا پژوهش ادبیات معاصر جهان ادبیات تطبیقی همسانی زبان ایتالیک زبان پارسی فنون سخنوری |
| title | همسانی (تشبیه) و گونه‌های آن در سنت ادبیات معاصر ایران و ایتالیا |
| title_full | همسانی (تشبیه) و گونه‌های آن در سنت ادبیات معاصر ایران و ایتالیا |
| title_fullStr | همسانی (تشبیه) و گونه‌های آن در سنت ادبیات معاصر ایران و ایتالیا |
| title_full_unstemmed | همسانی (تشبیه) و گونه‌های آن در سنت ادبیات معاصر ایران و ایتالیا |
| title_short | همسانی (تشبیه) و گونه‌های آن در سنت ادبیات معاصر ایران و ایتالیا |
| title_sort | همسانی تشبیه و گونه‌های آن در سنت ادبیات معاصر ایران و ایتالیا |
| topic | ادبیات تطبیقی همسانی زبان ایتالیک زبان پارسی فنون سخنوری |
| url | https://jor.ut.ac.ir/article_93439_fbb2d13f1ff93ded7c87656d77880a6a.pdf |
| work_keys_str_mv | AT ạymạnmnswbbṣyry hmsạnytsẖbyhwgwnhhạyậndrsntạdbyạtmʿạṣrạyrạnwạytạlyạ |