ЛЕКСИК ОККАЗИОНАЛИЗМЛАР ВА УНИНГ ЁНДОШ ҲОДИСАЛАРГА МУНОСАБАТИ
Maqolaning kirish qismida okkazionalizm va neologizm tus-hunchalarining ma'nolari ta'kidlangan. Birinchidan, bu tushunchalarning lug‘atlardagi ma’nolari keltiriladi. So‘ngra tilshunoslik manbalarida bir xil tushunchalar qanday ishlanishi, ularning o‘xshash va turli tomonlari ta’kidlanadi.O...
Saved in:
| Main Author: | |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Atatürk University
2022-11-01
|
| Series: | Comparative Turkish Dialects and Literatures |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2741622 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | Maqolaning kirish qismida okkazionalizm va neologizm tus-hunchalarining ma'nolari ta'kidlangan. Birinchidan, bu tushunchalarning lug‘atlardagi ma’nolari keltiriladi. So‘ngra tilshunoslik manbalarida bir xil tushunchalar qanday ishlanishi, ularning o‘xshash va turli tomonlari ta’kidlanadi.Okkazionalizm - bu tilda mavjud bo'lgan so'zga berilgan yangi ma'no. Okkassionalizm ham individual, ham vaqtinchalik. Bu yangi ma'no boshqalar tomonidan ishlatilmaydi, shuning uchun u hech qachon umumiy bo'lmaydi.Neologizm - bu tildagi yangi so'z. Bu yangi soʻz tilning oʻz im-koniyatlaridan kelib chiqqan boʻlishi mumkin yoki boshqa tillardan olingan boʻlishi mumkin. Neologizmning eng muhim xususiyati shunda-ki, uning yangiligi shu tilni ishlatadigan odamlar tomonidan seziladi. Shunday davr borki, tildagi har bir so‘z neologizm deb hisoblanadi. Chunki bugun biz tez-tez ishlatib turadigan har bir so‘zning tug‘ilgan sa-nasi bor. Vaqt o'tishi bilan bu so'z keng tarqalgan bo'lib, u neologizm bo'lishni to'xtatadi. Masalan, kolxoz, sovxoz, traktor, traktorchi, pioner kabi so‘zlar 30-yillarda o‘zbek tilida neologizmlar bo‘lgan. Ularning qoʻllanishi keng tarqalgach, ular neologizm boʻlishni toʻxtatib, munta-zam soʻz boʻlib qoldi. Xuddi shunday, vazir (vazir), viloyat, tumen (tu-man), qozi (gubernator), nafakahor (nafaqadagi) kabi baʼzi soʻzlar ham oʻzbek tilida 1990-yillarning neologizmlari hisoblanadi. Bu so'zlar bu-gungi kunda keng qo'llanilganligi sababli ular endi eskirgan va oddiy so'zlar hisoblanadi. |
|---|---|
| ISSN: | 2822-4795 |