İbn Cemâa’nın Münâsebâtü Terâcimi’l-Buhârî Li-Ehâdîsi’l-Ebvâb Adlı Eserinin İncelenmesi
Kur’an’ın yorumu ve hayata aktarılmış şekli olan sünnet -onun sözle ifadesi olan hadisler- İslam’ın ikinci temel kaynağı olması yönüyle Müslümanların her zaman ilgi odağı olmuştur. Bu ilginin oluşmasında, Kur’an’ın Peygamber’e itaati, ittibâyı ve karşı gelmemeyi emretmesi ve...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | English |
| Published: |
Mehmet ŞAHİN
2023-09-01
|
| Series: | Turkish Academic Research Review |
| Online Access: | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.30622/tarr.1326491 |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1846162160842964992 |
|---|---|
| author | Sait Özçelik Mehmet Dilek |
| author_facet | Sait Özçelik Mehmet Dilek |
| author_sort | Sait Özçelik |
| collection | DOAJ |
| description |
Kur’an’ın yorumu ve hayata aktarılmış şekli olan sünnet -onun sözle ifadesi olan hadisler- İslam’ın ikinci temel kaynağı olması yönüyle Müslümanların her zaman ilgi odağı olmuştur. Bu ilginin oluşmasında, Kur’an’ın Peygamber’e itaati, ittibâyı ve karşı gelmemeyi emretmesi ve Hz. Peygamber’in sözlerini ezberleyerek muhafaza etmeye ve başkalarına aktarmaya ashabını teşvik etmesi önemli rol oynamıştır. Bu nedenle hadislerin rivayeti, tespiti, tedvini ve tasnifi üzerinde önemle durulmuş ve bu çalışmaların sonucunda geniş bir hadis literatürü oluşmuştur. Hicri ikinci asırda başlayıp üçüncü asırda altın çağını yaşayan tasnif döneminde yaşanan siyasi, itikadi ve fıkhi tartışmalar bu dönemde yazılan hadis kitaplarının teşkilinde önemli bir rol oynamıştır. Buhârî (ö. 194/870)’nin böyle bir dönemde sahih hadisleri toplamak ve yaşanan sıkıntılara çözüm üretmek amacıyla yazdığı kısaca el-Câmiu’s-Sahîh ismiyle bilinen eseri günümüze kadar ümmetin takdir ve kabulünü kazanmıştır. Buhârî’nin hadis ilminde otorite kabul edilmesi ve eserinin itibar kazanmasında hadislerin sıhhati noktasında gösterdiği hassasiyetin yanında ince bir düşünce ve derin anlayışla oluşturduğu bab başlıklarının da önemli bir rolü olduğu inkâr edilemez bir gerçektir. Bu nedenle eserindeki hadislerin anlaşılmasına yönelik birçok eser kaleme alındığı gibi bab başlıklarındaki fıkhi görüşlerini tespit etmek ve bab-hadis uyumunu ortaya koymak için de eserler yazılmıştır. Bu çalışmada, İbnü’l-Müneyyir’in (ö. 683/1284) bu alanda yazdığı ve günümüze ulaşan en eski çalışma olan el-Mütevâri alê terâcimi ebvâbi’l-Buhârî adlı eseri üzerine İbn Cemâa’ın (ö. 733/1333) yaptığı ihtisar çalışması olan Münâsebâtü terâcimi’l-Buhârî li-ehâdîsi’l-ebvâb adlı eserinin incelenmesi ve literatüre katkısının tespiti amaçlanmaktadır. Ayrıca bir ihtisar çalışması olan Münâsebât’ın sadece özet niteliğinde olup-olmadığı, müellifin kendi görüş ve tercihlerini eserine yansıtıp yansıtmadığı ve varsa esere yönelik eleştirileri tespit edilmeye çalışılacaktır. |
| format | Article |
| id | doaj-art-022e3b5804f94f7a913e9436b398beec |
| institution | Kabale University |
| issn | 2602-2923 |
| language | English |
| publishDate | 2023-09-01 |
| publisher | Mehmet ŞAHİN |
| record_format | Article |
| series | Turkish Academic Research Review |
| spelling | doaj-art-022e3b5804f94f7a913e9436b398beec2024-11-20T17:46:47ZengMehmet ŞAHİNTurkish Academic Research Review2602-29232023-09-01831352136410.30622/tarr.1326491 İbn Cemâa’nın Münâsebâtü Terâcimi’l-Buhârî Li-Ehâdîsi’l-Ebvâb Adlı Eserinin İncelenmesi Sait Özçelik0https://orcid.org/0000-0002-0432-1165Mehmet Dilek1https://orcid.org/0000-0003-4900-1744hasan özdemirci kız anadolu imam hatip lisesiAKDENİZ ÜNİVERSİTESİ, İLAHİYAT FAKÜLTESİ Kur’an’ın yorumu ve hayata aktarılmış şekli olan sünnet -onun sözle ifadesi olan hadisler- İslam’ın ikinci temel kaynağı olması yönüyle Müslümanların her zaman ilgi odağı olmuştur. Bu ilginin oluşmasında, Kur’an’ın Peygamber’e itaati, ittibâyı ve karşı gelmemeyi emretmesi ve Hz. Peygamber’in sözlerini ezberleyerek muhafaza etmeye ve başkalarına aktarmaya ashabını teşvik etmesi önemli rol oynamıştır. Bu nedenle hadislerin rivayeti, tespiti, tedvini ve tasnifi üzerinde önemle durulmuş ve bu çalışmaların sonucunda geniş bir hadis literatürü oluşmuştur. Hicri ikinci asırda başlayıp üçüncü asırda altın çağını yaşayan tasnif döneminde yaşanan siyasi, itikadi ve fıkhi tartışmalar bu dönemde yazılan hadis kitaplarının teşkilinde önemli bir rol oynamıştır. Buhârî (ö. 194/870)’nin böyle bir dönemde sahih hadisleri toplamak ve yaşanan sıkıntılara çözüm üretmek amacıyla yazdığı kısaca el-Câmiu’s-Sahîh ismiyle bilinen eseri günümüze kadar ümmetin takdir ve kabulünü kazanmıştır. Buhârî’nin hadis ilminde otorite kabul edilmesi ve eserinin itibar kazanmasında hadislerin sıhhati noktasında gösterdiği hassasiyetin yanında ince bir düşünce ve derin anlayışla oluşturduğu bab başlıklarının da önemli bir rolü olduğu inkâr edilemez bir gerçektir. Bu nedenle eserindeki hadislerin anlaşılmasına yönelik birçok eser kaleme alındığı gibi bab başlıklarındaki fıkhi görüşlerini tespit etmek ve bab-hadis uyumunu ortaya koymak için de eserler yazılmıştır. Bu çalışmada, İbnü’l-Müneyyir’in (ö. 683/1284) bu alanda yazdığı ve günümüze ulaşan en eski çalışma olan el-Mütevâri alê terâcimi ebvâbi’l-Buhârî adlı eseri üzerine İbn Cemâa’ın (ö. 733/1333) yaptığı ihtisar çalışması olan Münâsebâtü terâcimi’l-Buhârî li-ehâdîsi’l-ebvâb adlı eserinin incelenmesi ve literatüre katkısının tespiti amaçlanmaktadır. Ayrıca bir ihtisar çalışması olan Münâsebât’ın sadece özet niteliğinde olup-olmadığı, müellifin kendi görüş ve tercihlerini eserine yansıtıp yansıtmadığı ve varsa esere yönelik eleştirileri tespit edilmeye çalışılacaktır.https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.30622/tarr.1326491 |
| spellingShingle | Sait Özçelik Mehmet Dilek İbn Cemâa’nın Münâsebâtü Terâcimi’l-Buhârî Li-Ehâdîsi’l-Ebvâb Adlı Eserinin İncelenmesi Turkish Academic Research Review |
| title |
İbn Cemâa’nın Münâsebâtü Terâcimi’l-Buhârî Li-Ehâdîsi’l-Ebvâb Adlı Eserinin İncelenmesi
|
| title_full |
İbn Cemâa’nın Münâsebâtü Terâcimi’l-Buhârî Li-Ehâdîsi’l-Ebvâb Adlı Eserinin İncelenmesi
|
| title_fullStr |
İbn Cemâa’nın Münâsebâtü Terâcimi’l-Buhârî Li-Ehâdîsi’l-Ebvâb Adlı Eserinin İncelenmesi
|
| title_full_unstemmed |
İbn Cemâa’nın Münâsebâtü Terâcimi’l-Buhârî Li-Ehâdîsi’l-Ebvâb Adlı Eserinin İncelenmesi
|
| title_short |
İbn Cemâa’nın Münâsebâtü Terâcimi’l-Buhârî Li-Ehâdîsi’l-Ebvâb Adlı Eserinin İncelenmesi
|
| title_sort | ibn cemaa nin munasebatu teracimi l buhari li ehadisi l ebvab adli eserinin incelenmesi |
| url | https://dergipark.org.tr/tr/doi/10.30622/tarr.1326491 |
| work_keys_str_mv | AT saitozcelik ibncemaanınmunasebatuteracimilbuhariliehadisilebvabadlıeserininincelenmesi AT mehmetdilek ibncemaanınmunasebatuteracimilbuhariliehadisilebvabadlıeserininincelenmesi |